ŞƏCƏRƏ

Главная » Статьи » ŞƏCƏRƏ

Səhifə 11

Щясян бяй Вязировун цчцнжц оьлу - Балай родился 1915 илдя Шуша шящяриндя анадан олмушдур. Орта мяктяби бакыда битирдикдян сонра али мяктябя дахил олмаг цчцн Москвайа йола дцшцр вя 1933 илдя  Д.И.Менделейев адына Москва кимйа-технолоэийа Институтуна вя йа москва эеоложи-кяшфиййат институтуна дахил олур вя мяшщур «Менделейевка» институтунун барыт вя диэяр партлайыжы маддялярин истещсалчысы ихтисасы цзря тялябяси олур.

Артыг 1937 илдя Балай 4 курсда охуйаркян ону академик Джерзински адына Щярби Артилерийа Академийасына кючцрярляр. Онун ады яла давамиййятли тялябялярин сийащысында иди. Академийада о, тящсилини давам етдирмякля йанашы «Менделейевка» институтунда мцяллим ишляйир.

О, эяляжяк ханымы Йелена иля таныш олур. Йеленанын валидейнляри «хаог дцшмянляри» елан олунмушдурлар. Балай Вязиров бу ялагянин онун эяляжяк щярби карйерасына мянфи тясир эюстяряжяйиндян ещтийат етмядян 1939 илдя севдийи гадын иля аиля щяйаты гурур.

Сталинин юлцмцндян сонра  Йеленанын валидейнляри реабилитасийа олунур вя щяля дя саь галмыш анасы орден иля тялтиф олунур.

1939 илдя Балай капитан рцтбяси иля Артилерийа Академийасында тящсилини битиряряк (о заманлар онун тялябя достлары щяля дя баш лейтенант идиляр), ханымы иля бирликдя тяйинатыны Ленинград шящяриня алыр вя бу шящярдя дя Охтински адына барыт заводунун щярби нцмайяндяси вязифясиня тяйин олунур.

1940 илдя илк гызы  Тамара дцнйайа эялир. Лакин бу севинж узун сцрмцр. Мцщарибя башлайыр. Балай 1941 илин йайында аиляси иля видалашыр. О, блокада вязифятиндя йашайан Ленинграда галыр. Йеленаны ися йенижя дцнйайа эялмиш кюрпя иля бирликдя Йарослав вилайятинин Буй шящяриня тяхлиййя едирляр. Артыг мцщарибядян сонра  Балай блокада заманы Ленинград шящяриндя эюстярдийи хидмятляря эюря «Ленинградын мцдафияси уьрунда» медалы иля мцкафатландырылыр.

Балайын чалышдыьы завод няинки блокада, ажлыг вя шахталы щава шяраитиндя истещсалат просесини давам етдирмиш, еляжя дя йени-йени ещтийатлар тапмагла щярби сурсатларын истещсалы иля дя мяшьул олмушдур.

Балай расионализаторлар дястясинин цзвц иди. Фядакар ямяйи нятижясиндя Балайы 1942 илдя йенидян Москвайа чаьырырлар. Кремлдя М.И.Калинин шяхсян она «Шющрят» орденини тягдим едир. Еля щямян эцн Балай Гызыл Ордунун Баш Идарясиндя йени вязифяйя тяйин олунур. Мцяййян вахтдан сонра ону Бакыйа езамиййятя эюндярирляр вя о, 1944 илдя Бакыда аиляси иля бирликдя хидмятини давам етдирир. Бакыда хидмят етдийи иллярдя «Гафгазын мцдафияси уьрунда» медалы иля тялтиф олунур. 1944 илин сонунда йенидян Москвайа чаьрылыр вя пайтахтын щярби заводларынын бириндя баш щярби нцмайяндя вязифясиня тяйин олунур. 1947 илдя юлкянин ракетляр иля тякрарян силащландырылмасы програмынын щяйата кечирилмяси заманы  Балай Щясян оьлу баш конструктор  С.П.Королйов тяряфиндян идаря олунан тяшкилатын сярянжамына эюндярилмишдир. Орада о, кечмиш совет мяканынын йени нцвя силащларынын йарадылмасы вя тякмилляшдирилмяси сащясиндя эюстярдийи бюйцк сяйляри иля фярглянирди.

1946 илдя Балай вя Йеленанын икинжи гызы  Тамила дцнйайа эюз ачыр. 1952 илдя ися йолуну узун мцддят эюзлядикляри оьлу  Теймур дцнйайа эялир.

 1954 илдя  елми ямякдаш Б.Щ. Вязирову  «Гырмызы улдуз» кими дюйцш шющряти ордени иля тялтиф етмишдирляр. Йерин илк сцни пейкинин бурахылышына 3 ил галмасына бахмайараг, бу Балай Вязировун щяйат фяалиййятинин ясас гялябясинин йахынлашмасындан хябяр верирди. Балайын бу дюврдяки щяйат вя фяалиййятиндян ися чохсайлы елми кяшфлярин мцяллифлик шящадятнамяляри хябяр верир

Балай 1973 илдя Москва шящяриндя вяфат етмишдир. Йелена чятин олса да, Балайсыз даща 30 ил йашады. Щал-щазырда Москвада Балайын цч ювлады,  беш нявяси вя дюрд нятижяси йашайыр.  

Мяшяди Яли Гулу бяй Баллы ханым иля евли иди вя бу ниэащдан да  Ялиш бяй адлы оьлу вя  Забитя вя Ситаря адлы ики гызы вар иди. Ялиш бяй дайысы вя йа халасы гызы Миняввяр ханы миля аиля щяйаты гурмуш вя бу ниэащдан да цч оьлу бир гызы  Зярифя дцнйайа эялмишдир. Бцтцн ювладларындан ися йалныз оьлу Ябцлфят саь галмышдыр. Ябцлфят бабасынын ады иля  Гулу-задя сойадыны дашыйырды.

Бу щадися беля баш вермишди: бир эцн Бакы шящяринин ибтидаи мяктябинин биринжи синиф шаэирди Ябцлфятдян мцяллим онун сойадыны сорушанда, о бу суала жаваб веря билмяди вя бу заман онун бабасынын адыны хябяр алды вя Ябцлфят «Ялигулу» - дейя жаваб верян кими, мцяллим онун сойадыны Гулу-задя кими йазды. Ябцлфят 1938 илдя Москва тохужулуг институну битирди вя тохужулуг сянайесинин мцзяндис – технологу ихтисасына йийялянди. Бюйцк Вятян мцщарибясинин жябщяляриндя иштирак етди, йараланды вя 2 груп ялил олду. Жябщядян гайытдыгдан сонра ися Кировабад (Эянжя) тохужулуг техникмунун дярс щисся мцдири ишляди. 20 ил ярзиндя йцнэцл сянайенин елми-техники жямиййятиня башчылыг етди вя даща сонра тягацдя чыхды. 

Ябцлфят Негвискайа Софйа Исааковна иля евли иди вя онун бу ниэащдан Гулузадя сойадыны дашыйан Ремир адлы  оьлу дцнйайа эялмишдир. Ремир Москва вя  Ленинградын йцнэцл сянайе институтларында чалышыр. О, техники елмляр намизяди иди вя докторлуг диссертасийасынын цзяриндя чалышырды. Светлана адлы гызы вар.

Ялиш бяй Мцняввяр ханымын вяфатындан сонра 1926 илдя Яфтяб ханым иля аиля щяйаты гурду вя Назим вя Телман адлы ики оьул, еляжя дя Симузяр вя Лятифя адлы ики гыз сащиби олду. Назим Вязиров 1964 илдя вяфат етди. Телман Вязиров капрон жораблар щазырлайан автоматлар цзря цста ихтисасына йийялянмиш вя Няриманов адына комбинатда чалышмышдыр. О, Никитина Таиса иля евли иди вя бу ниэащдан да Ряна адлы  гызы вар иди. Яли бяй ися  Сарай ханым иля евли вя субай вяфат едян  Бящбитбяй адлы  оьул атасы олмушду.

Категория: ŞƏCƏRƏ | Добавил: danimarka (24.09.2010)
Просмотров: 423